Çalışan işçi, işe giriş tarihinden itibaren 1 yılını doldurması durumunda yıllık izin kullanma hakkı doğar. 4857 sayılı iş kanununda açıkça birçok sorunuza yanıt verilmiştir. Bizde yıllık izin ile ilgili aklınıza takılacak tüm sorulara makalemizde yer vermeye çalıştık.
SGK’lı olarak çalışan işçilerin 1 yıllık yoğun bir iş temposu sonrasında dinlenebilmeleri için yasal olarak tanınan ücretli bir haktır. Yıllık izin sürecinde işyerinde çalışmasalar dahi çalışmış gibi ücretlerini alabilmektedirler.
Yıllık izin süreleri kıdem suresine göre değişmekte olup, yıllık izinler aşağıdaki gibidir.
Yıllık izin kullanma hakkına sahiptirler.
Bölünmesi planlanan yıllık izin için 10 günden az olmamak şartıyla bölünebilir.
Bu soru çokça sorulan ve araştırılan konulardan birisidir. Çalışan işçimin kanunlarda yasal olarak kullanması gereken izin zorunludur ve bu izin hakkından vazgeçemez. Yani işçi yıllık izin kullanmayıp çalışmak istememesi gibi bir durum söz konusu olamaz. İşveren çalışanın iznini kullanmasından mükellefdir ve takip etmesi gerekir.
Yıllık izin hakkı dolan işçi kullanmak istediği yıllık izni yazılı olarak çalıştığı işyerine yazılı olarak izne çıkmak istediği tarihleri bildirmesi gerekir. Yazılı olarak şu şekilde talepte bulunulmalı;
Yukarıdaki bilgileri doldurup yazılı olarak işverene iletilmelidir. Eğer istenen tarihlerle ilgili işveren onaylamazsa yeni bir tarih önerisinde bulunabilir.
Yasal olarak 1 senesini doldurmuş kişiler izin hakkına sahip olur ve işveren yıllık izni kullandırmak zorundadır. Ancak işçinin talep etmiş olduğu tarihleri onaylamak zorunda değildir. İşveren neden o tarihlerin uygun olmadığını belirterek yeni bir tarih önerisinde bulunabilir.
Ayrıca işveren tarafından ya da işverenin görevlendirdiği kişiler tarafından, izin kuruluyla görüşme sağlanarak işyerindeki işin niteliğine göre, yıllık kullanılması zorunlu olan yıllık izni belli bir dönem içerisinde verilebilmesiyle ilgili bildirge yayınlayıp işçilere ilan edebilir.
Çalışanın, yıllık iznini bulunduğu şehirden farklı bir şehirde kullanmak istemesi durumunda, işverenden ücretsiz olarak yol izni talep edebilir. Talep edilen yol izni işveren tarafından 4 güne kadar kullandırılabilir. Yol izninin verilmesindeki amaç, tatil sürecinde yolda geçecek zamanı telafi etmek adınadır.
İşçinin yol izni istemesi durumunda ve yolun uzun olduğunu belgelemesi durumunda işveren işçiye yol izni vermek zorundadır. Yol izni kullanılması durumunda, kullanılan yol izni günü kadar işveren içşiye ücret ödemez.
Yol izin süresi bitmeden işçinin işe dönmesi durumunda, işveren işçiyi bu sürenin bitiminden önce işe başlatmama hakkına sahiptir.
İş kanununda çalışanın hakedişi yani maaşını alabilmesi için önce çalışması sonra maaşını alması gerekir. Dolayısıyla genelgede bir ay çalışan işçi bu bir ayın sonrasında ücretini alır.
Ancak işçi yıllık izne ayrılmak istediğinde, izin sürecinde fazla harcama yapabileceğinden dolayı, ücretinin peşin ödenmesi öngörülmüştür. Buda iş kanunun 57’inci maddesinde açıkça yer almatadır.
Örnek verecek olursak; Çalışan ayın 15’inde izne ayrılmak istediğini belirttiğinde, işveren çalışmış olduğu bu 15 günlük ücreti peşin ödemesi gerekir.
İşçi yıllık izin kullanma talebinde bulunacaksa ihbar süresinden önce bu talebi iletmesi gerekir.Ancak yıllık izin süresi ihbar süresi zamanına denk gelmesi durumunda, ihbar süresi yıllık izin süresi kadar uzar.
İşçinin yıllık izin süresi içerisinde hastalanması ve bu hastalığı neticesinde rapor alması durumunda, yıllık izin süresi raporun çalışma günlerine denk gelen günleri kadar uzar.
Yıllık izin kanunlarda belirlenen süreler içerisinde en az 1 gün olarak kullandırılabilir. Ancak günümüzde çokça yarım gün olarak kullandırılmakta olduğunu görebiliyoruz.
Yıllık izin kullanmayan işçilerin bir sonraki izin dönemine kullanmadığı süre devrolur. Bir sonraki sene içerisinde kullanabilir. Çalışanın iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda yıllık izni kullanılmamışsa ve hakedişi bulunuyorsa, çıplak ücret üzerinden hesaplanarak işçiye ücreti ödenir.
Sitemizde daha önce yayınlamış olduğumuz 2021 SGK Rapor Onay Süresi Kaç Gün ? adlı konumuzu inceleme için ilgili linke tıklayabilirsiniz.